OpenSuSE 11.x Server Blog

Aciklama

Merhaba..

2008 yılında OpenSUSE platformuna ve sunucu sistemlerine destek amacı ile hazırlanan blogumuz o günden bu yana linux sunucu sahibi kişiler tarafından yoğun ilgi gördü.

Blogun daha da gelişebilmesi için, soru ve önerilerinizi ;
yastmaster@gmail.com adresine lütfen iletiniz..

Saygılarımızla..

17.10.2014

20.Ocak.2011 - Aciklama Yazisi Güncellendi.
26.Kasım.2009 - Her sayfaya 20 madde gelecek şekilde düzenleme yapıldı.
15.Kasım.2009 - Pure-FTPD ile Güvenli FTP Server Konusu Eklendi
03.Kasım.2009 - İzleyici Sayacı Eklendi.
29.Ekim.2009 - P2P Güvenliği Konusu Eklendi.29.Ekim.2009 - VRS Hız Testi Konusu Eklendi.

VRS Admin Panel ve Sunucunun Yeniden Kurulması

Sevgili arkadaslar bu konuda Admin paneli ve sunucumuzu reinstall etmeyi görecegiz.

Admin Panel asagidaki gibidir.

Sol bölümdeki menüde, VRS sunucunuzu yönetmek icin gerekli olan araçlar ve detaylar şu şekilde :

Change Password : Bu bölümden root kullanicisinin şifresini degistirebilirsiniz.

File Manager : Bu modülü kullanarak sunucuya dosya gönderebilir ve düzenlemeler yapabilirsiniz.

Maintenance : Bu bölümde kurmus ve hazir haldeki sunucumuzun yedegini (Backup) alabilir, daha sonra eger sorun yasarsak sunucuyu backup aldiginiz haline getirebiliriz.Ayrica Reinstall yaparak sunucumuzu silerek ilk haline getirebilirsiniz.Reinstall i bilgisayar formatlamak gibi de düsünebilirsiniz.

Reinstall yapmak icin öncelikle sunucunuzu stop etmeli ve sonra reinstall etmeden önce cikan panelde "root" kullanicisi icin sifre belirlemeli ve "drop old files" secilerek reinstall yapilmalidir.Drop yapmazsaniz eski dosyalarinizi old isimli bir klasöre dosyalarinizi tasiyacaktir.

Resources bölümünde sistemimizin tüm donanim detaylarini görebilirsiniz.Bu bölümü aralarda kontrol ediniz.CPU-Disk-Memory bölümlerinde anlik kullanim detaylarini görebilirsiniz.Memory bölümündeki detaylar

sistem icin önemlidir bu bölümde.Eger bu bölümlerde ters giden birseyler varsa sorun olan bölüm önce turuncu ve eger sınıra gelmisse kırmızı renk olacaktir.

Applications ve Packages bölümünde yapmamiz gereken bir degisim yok.

System Services bölümünde sistemde calismakta olan servisleri görebilir ve gereksiz gördüklerinizi

sistem baslangicindan kaldirip, durdurabilirsiniz.

System Processes bölümünde sistemde calismakta olan uygulamalari görebilir ve SIGKILL komutu ile durdurmak istediğiniz uygulamayi direk kapatabilirsiniz.

Firewall ve SSH Connection bölümleri ile bir isimiz yok.

Status Changes bölümünde sunucunun ne zamanlar kapanip,acildigini ve reinstall edildigini görebilirsiniz.

Resource Alerts bölümünde sistem kaynaklarinin zorlandigi durumlardaki uyarilari görebilirsiniz.

Tasks Log bölümünde sistemin durmasi,calistirilmasi ve paket yüklemelerini görebilirsiniz.

Traffic Log bölümünde aylik ve gecmise yönelik band kullanim grafiginizi takip edebilirsiniz.

Utorrentte 300 connection üzerine cikmazsaniz ve anlik upload-download hızınızı 9500-10000 civarinda

limitlerseniz sorun yasamazsiniz.Akliniza takilan her türlü soru ve detayda bana mail atabilirsiniz.

SSH ve YaST Hakkında Önbilgi

SSH Nedir: SSH; Telnet ve rlogin gibi ağ üzerindeki başka bir sunucuya uzakta bulunan bir başka makineden bağlantı sağlayan bir protokoldür. SSH açık haliyle Secure Shell yani güvenli kabuk anlamına gelir. Telnet ve rlogin kullanıcı şifreleri dahil tüm iletişim açık yani şifrelenmeden gerçekleştirilirken, SSH güvensiz makineler arasındaki iletişimi güçlü kriptografik yöntemlerle şifreler.

SSH baglantisi yapmak icin PuTTY isimli programi kullanabilirsiniz..

Download Linki: http://the.earth.li/~sgtatham/putty/latest/x86/putty.exe
YaST Nedir: SuSE Linux için kurulum ve yapılandırma aracıdır. YaST; sabitdisk, sistem, güvenlik ve ağ gibi geniş anlamda ayarları yapılandırmakta kullanılabilir. Bilgisayarınızdaki Denetim Masasi gibi düşünülebilir ancak daha işlevseldir.Sistemin tüm yapilanmasini YaST üzerinde görebilir ve değişimler yapabilirsiniz.
YaST ile ilgili daha genis aciklamayi yeni yazilarda bulacaksiniz.

SSH ile YaST'ı Yapılandırmak

Bu bölümde sunucumuzun şifre ve bilgilerini aldiktan sonra yapmamiz gereken ilk işlemleri göreceğiz.
Bu bölümde SSH üzerinden YaST ayarlamalarini yapacagiz.Ilk olarak PuTTY programini calistiralim.

Hostname bölümüne sunucunuzun IP adresini yazalim.
Saved Sessions bölümüne ise sunucuyu PuTTY e kayıt yapacaginiz ismi yazin.

Kayıt yaptiktan sonra basliga tiklayarak sunucuya baglanın.
İlk olarak karşınıza gelecek olan sunucu doğrulamasina Yes diyerek geçelim.

Simdi VRS sunucumuza root kullanicisi ile bağlaniyoruz.
Root kullanicisi sadece yönetimsel işler ve kurulum icindir normal kullanimda kullanilmamaktadir.

Artık kuruluma baslayabiliriz. yast komutu yazip enter a basiyoruz.

YaST'ın genel görünümü

YaST kullanimi : Yön tuşları ile seçenekler arasinda gezerken Enter tuşu ile seçeneklerin içine girebilirsiniz.Öncelikle YaST’a Repository eklemeliyiz.

Repository Nedir? : YaST, SuSE icin yükleyecegi dosyalari Repository adı verilen dosya depolarindan alir.Bir programa ihtiyaciniz olduğunda internette aramak yerine YaST içinde ararsiniz.Sonra yükleme emrini verdiginizde YaST sizin icin gerekli tüm ek dosyalari ile birlikte yazilimi bu dosya depolarindan makinenize download eder ve ardindan tüm gerekli kurulumları yapar.

NOT : Sevgili arkadaslar, Linux kullanan arkadaslarimiz bilirler ki Linux'un en karmaşık ve insanı zorlayan işlemlerinden birisi SSH üzerinden dosya kurmaktir.YaST diğer paket yöneticileri APT ve YUM gibi zorluklarla sizi karsilastirmaz.Yasanan sorunlarda cozumleri de cok basit ve kolaydir.Bu sebeple OpenSuSE ve YaST genel düşünce olan linux'un kurulum ve yönetim zorluğunu ortadan kaldirir.

Şimdi dosya depolarini “Software Repositories” bölümüne ekleyelim.

Software Repositories menüsü asagidaki sekildedir. [X] Enabled'i (Alt+E) seçili hale getiriyoruz.

Sonrasinda Add (Alt+A)tuşuna geliyoruz ve link eklemeye basliyoruz.

"[x]Specify URL…” seçeneğini aktif hale getirdikten sonra Next’e tikliyoruz.

Hatirlatma : Eğerki bir seçeneği seçmek isterseniz Alt tuşu ile aktif edebilirsiniz.

Örnek olarak : “Specify URL…” seçeneğini aktif etmek isterseniz ALT+U kombinasyonu ile de o seçeneği aktif hale getirebilirsiniz.Alt ile birlikte kullanabileceğiniz tuş sarı renk ile renklendirilmiştir.

NOT : Bilgisayarinizdan kopyaladiğiniz bir adresi yada (örnek olarak) Repository linkini farenizin sağ tuşuna tiklayarak PuTTY'de istediginiz bölüme yapistirabilirsiniz.

YaST ‘a eklemiş olduğumuz Dosya Adresi aşağıdaki gibi adres listesine eklenecektir.

Add diyerek asagidaki linkleri Yast a ekleyiniz.

NOT: Asagidaki linkleri sizin linux versiyonunuza göre lütfen düzenleyiniz.Makinenizde eğer OpenSuSE 11.3 var ise asagidaki degerler 11.3 seklinde degismelidir.Aksi taktirde basarili bir kurulum gerceklestiremezsiniz..

Packman : "http://packman.iu-bremen.de/suse/11.0/"

Wine : "http://download.opensuse.org/repositories/Emulators:/Wine/openSUSE_11.0/"

OSS : "http://download.opensuse.org/distribution/11.0/repo/oss/"

non-OSS : "http://download.opensuse.org/distribution/11.0/repo/non-oss/"

Firefox : "http://download.opensuse.org/repositories/mozilla/openSUSE_11.0/"

SynCE : "http://download.opensuse.org/repositories/system:/SynCE/openSUSE_11.0/"

------------------------------------------------------------------------------

OSS ve non-OSS Nedir?

OSS : OpenSUSE'nin desteklediği Açık Kaynak Kodlu Yazılımlar.

Non-OSS : Açık kaynak kodlu olmayan fakat bizim kullanımımıza sunulmuş yazılımlar.

Asagidaki resim her geldiğinde Import u seciniz.

Asagidaki resim her geldiğinde Yes ile baslayan secenegi secip Next deyiniz.

Tüm adreslerin eklenmesinin ardından tablo aşağıdaki hale gelecektir.
Yukaridaki tablolara bakarak cikacak olan mesajlarda gerekenleri yeniden yapiniz.

Sonrasinda adreslerin sisteme kaydedilmesi icin Finish tuşuna basiniz.
YaST, depolardaki bilgilerden kendi cache veritabanini olusturacaktir.Bu da biraz zaman alir.
Sonrasinda Yast'dan Quit diyerek cikalim ve sistem ana konsoluna geri dönelim.

- Güncellenmiş Bölüm -

Bu noktada 10.3te yapmadiğimiz bir plugin yüklemesi yapmamiz gerekiyor.Yast ana ekranini actiktan sonra asagidaki resme de bakarak "zypper in yast2-ncurses-pkg" komutunu putty konsoluna yaziyoruz.
Bu komutu repository linklerini ekledikten sonra yapmaliyiz cunki dosyayi repository deposundan alacagiz.
Bu noktada komutu yazdiktan sonra YES/no sorusuna y yazarak kurulumu baslatiyoruz.
Asagidaki resimde olduğu gibi yükleme tamamlanacaktir.

Bu yüklemenin ardından YaST yazilim yüklemeye hazirdir.

FTP Server Kurulumu ve Kullanıcı Tanımlama

Simdi YaST üzerinde Software Management modülü üzerinden yazilim kuracagiz.Ben yazilim kurulumunun tanimini FTP server kurulumu ile sizlere aciklamak istedim.Cunki detayli ve kapsamli olduğundan.Ancak sizin FTP servere ihtiyaciniz yoksa FTP server kurmak yerine Masaüstü kurulumu yada Wine kurulumu gibi baska kurulumlarda yapabilirsiniz.YaST üzerinden kurulum yaparken YaST dosya depolarindan sistem icin gerekli olan tüm yüklemeleri yapacagi icin yazilim yüklemeniz cok basit olacaktir.Ilk defa kurulum yapacaksaniz biraz dikkatli olmaniz gerekmektedir.Sunucu üzerinde hızlı internet bağlantisi yüklemenin yapilacaği dosya deposundan aynı anda yüzlerce kisinin dosya yüklemesi yaptiğini unutmayiniz.

OpenSuSE 11.0 için YaST Software Management Görünümü

ALT + F kisayolu ile Filter menüsü aciyoruz ve Search a tikliyoruz.
Not: Kısayol kullanimi size büyük zaman kazandiracaktir.

Search bölümünde kurmak istediğimiz programi yaziyoruz.
Örnek olarak bu bölümde VSFTPD FTP Server kurulumu yapacagiz.
Kurulum iki aşama olarak düşünülebilir.Ilk olarak YaST'ın yönetim bölümüne FTP yönetim

modülünü ekleyeceğiz ve sonrasinda da FTP serverin kurulumunu tamamlayacagiz.

İlk olarak FTP yönetim modülünü YaST'a ekleyelim.Normalde VSFTPD serverin ayarlamalari,

programin dosyalarinin bir text editörü ile acilmasi neticesinde yapilir.Ancak YaST yönetim

paneline FTP Server modülünü eklediğinizde YaST bunu sizin yerinize yapacaktir.

Modülün eklenmesi normal bir program kurulumu ile aynıdır.
Search bölümüne "yast" yazarak aratiyoruz.

Asagidaki sekilde arama yaptiktan sonra karsimiza YaST'a yüklenebilecek yazilimlarin listesi gelecektir.Ayni zamanda YaST'in kendi yönetim modüllerini de bu listede bulabileceksiniz.FTP serverden HTTP'ye her türlü sunucu sistemi kolay bir sekilde YaST üzerinden yönetebileceğimizmodüller YaST üzerinde mevcuttur.Bu serverlarin hepsini zamanla sizlere anlatmaya calisacagim.Ileri düzey arkadaslar bunları kendince deneyebilir ve faydalanabilirler.Ayrica tabiki her türlü sunucu soru ve sorununuzda da bana mail atabilirsiniz.

Listede yast2-ftp-server üzerine geldiğimizde Space (boşluk) tuşuna basiyoruz.
Böylelikle ftp server yazisinin basina bir + gelecek ve yükleme listesine eklenmis olacak.
Zaten yüklenmis olan modüller ve programlar İ işareti ile listede görüntülenmektedir.

yast2-ftp-server i işaretledikten sonra isterseniz yeni aramalar yapabilir baska programlara da + koyarak aynı anda istediğiniz kadar yazilim kurulumu yapabilirsiniz.Biz şuan sadece Ftp server modülünün kurulumunu yapalim.Sağ altta Accept'e bastigimizda yüklenmeye baslayacaktir.

Kurulum sonrasinda size baska yüklemeler yapip yapmayacaginizi soracaktir.
Biz suan No diyerek cikiyoruz cunki FTP server ayarlamasi yapacagiz.Ancak siz ihtiyac

duydugunuzda Yes diyerek yeni yüklemelere devam edebilirsiniz.

No dedikten sonra YaST anamenüsüne dönüyoruz.Ancak burada FTP server modülünü yeni yüklemis olduğumuz icin göremeyeceğiz.Quit diyerek çıkıp yeniden YaST'ı calistirmamiz gerekmektedir.

Cunki YaST ilk calistirma anında modülleri tarar ve yönetim listesine ekler.

Yeniden calistirdiktan sonra Network Services bölümündeki listede FTP Serveri bulabilirsiniz.

FTP Server üzerine gelip entera basalim.

Simdi sıra geldi FTP Server kurulumuna.Isterseniz vsftpd ve pure-ftpd serverlar arasinda bir secim yaparak istediginizi kullanabilirsiniz.Biz vsftpd kuracagiz.

Kurulum penceresi yukaridaki gibiyken Install'a basiyoruz.Boylelikle vsftpd programini YaST sizin

icin kuracaktir.SuSEFirewall2 kurulumunun da yapilmasi gerektiğini size söyleyecektir.

O pencere geldiğinde de Continue diyerek kuruluma devam edelim.

FTP Server yönetim paneli karsimiza gelecektir.Resimlere bakarak ayarlamalari yapiniz.

Start-Up bölümünde [x] When Booting secilmeli (bu bölüme en son yeniden geleceğiz)

General bölümünde Browse'a tiklayarak /home klasörünü seçiyoruz.

Authentication bölümündekileri asagidaki sekilde ayarliyoruz.

Performance ve Expert Settings bölümlerinde yapmamiz gereken bir ayar yok.
Ama degisim yapmak isteyen arkadaslarimiz olursa kendileri bu degisimleri yapabilirler.

Son olarak Next e basarak tüm yaptiklarimizi kaydediyoruz.
Sonra YaST'ın ana menüsüne dönecek ve yeniden Ftp Server modülüne giriyoruz.
Ayarlarimiz kaydedilmiş durumda.Start FTP Now a tiklayarak ftp sunucumuzu baslatiyoruz.

Baslattigimizda yukarida Current Status: FTP is running yazacaktir.
Son olarak Next e tiklayarak FTP Server ayarlamamizi tamamliyoruz.

Son bir işimiz kaldi o da kullanici adi tanimlamak.ROOT kullanicisi ile ftp servere baglanamazsiniz.

Bu sebeple kullanici adi tanimlamamiz gerekmekte.Bunun icin YaST ana menüsündeki

Security and Users bölümünden User Management'i seciyoruz.

Add diyerek kullanici ekleme panelini aciyoruz.
Gelen paneldeki boşlukları doldurarak kullanici adimizi olusturuyoruz.

Son olarak Accept e tikladigimizda User Management paneline dönüyoruz.

Finish e tikladigimizda kullanici adimiz sistemde aktif olmus olacak.VSFTPD ve diger programlar
bu kullanici adlari üzerinden calisirlar.FTPye girmek istediğimizde yada FreeNX bağlantısı
yapmak istediğimizde bu kullanici adi ve sifre ile baglanti kuracagiz.

X11 Masaüstü Kurulumu ve Uzak Masaüstü Bağlantısı

Sevgili arkadaslar, son geldiğimiz noktada sunucumuz PuTTY üzerinden komut sistemi ile calismakta.Simdi uzak masaüstü sistemini kurup sunucuya görsel olarak baglanacagiz.Ancak öncelikle önceki yazidaki "Kullanici Tanimlama" işlemini yapmis olmaniz gerekmektedir.
Root kullanicisi ile uzaktan baglanti kuramazsiniz.

X11; Linux sistemler icin tasarlanan masaüstü sistemidir.X11 altyapisi ve arayüz kurulumu

ayri yapilir.Altyapiyi kurduktan sonra istediginiz görsel arayüzü sececip kurabilirsiniz.

Cesitli görsel arayüzler vardir bunlar wikipedia'dan bulabilirsiniz :
http://en.wikipedia.org/wiki/Comparison_of_X_window_managers

Biz bu bölümde iceWM arayüz kurulumunu yapacagiz.OpenSuSE 10.3te Blackbox desteği olmadigindan iceWM kurulumu yapacagiz.iceWM windowsa benzeyen bir masaüstü olduğu icin blackboxdan kullanimi daha kolaydir.Dilerseniz farkli arayüzlerdekullanabilirsiniz.GNOME yada KDE sistemi yavaslattiği icin tercih etmeyiniz.

Simdi YaST i acip asagidaki dosyalari yükleyelim.

+ audiofile (FreeNX kurulumu icin gerekli)
+ xorg-x11
+ xorg-x11-fonts
a+ xorg-x11-fonts-core

iceWM icin gerekli dosyalar asagidaki gibidir.

+ iceWMCP
+ icewm
a+ icewm-default
+ icewm-themes

Yükleme sonrasinda asagidaki ek yükleme menüsü gelecek ve OK diyerek ek dosyalari yükleyin.

X11 sistemini yükledik.Simdi sıra uzak masaüstü baglanti programini kurmaya geldi.

Uzak masaüstü baglantisi icin FreeNX programini kullaniyoruz.
FreeNX ; SSH üzerinden sifrelenmis ve güvenli masaüstü baglantisi yapar

YaST'dan cıkın ve komut sistemine asagidaki komutlari yazarak FreeNX kurulumunu yapin..

rpm -i http://64.34.161.181/download/3.3.0/Linux/nxclient-3.3.0-6.i386.rpm

rpm -i http://64.34.161.181/download/3.3.0/Linux/nxnode-3.3.0-22.i386.rpm

rpm -i http://64.34.161.181/download/3.3.0/Linux/FE/nxserver-3.3.0-27.i386.rpm

Sunucu üzerine bu yüklemeleri yaptiktan sonra bilgisayariniza FreeNX Client yüklemeniz gerekiyor.

Asagidaki linkten baglanti programini indirip kurunuz.

http://64.34.161.181/download/3.3.0/Windows/nxclient-3.3.0-6.exe

Simdi programin simgesine tiklayarak calistirin.

Baglanti programina kullanici adiniz, sifreniz ve sunucu ip adresinizi yazin ve Configure a basiniz.

Configure bölümünde isterseniz Enviroment bölümünden sunucunuzun masaüstünde kullanmasini istediginiz font ayarlamasini yapabilirsiniz.Bunun disinda yapmaniz gereken ayarlamalar asagidaki gibidir.

Host bölümüne sunucunuzun ip adresini yaziniz.
Display bölümünde istediğiniz gibi sunucu çözünürlüğünü degistirebilirsiniz ama 1024*768 idealdir.

Custom - Unix bölümündeki Settings e basip asagidaki ayarlari da yapiniz.

Icewm arayüz kullanacağimiz icin asagidaki kutuya icewm yaziyoruz.

Dilerseniz baska masaüstleri de deneyebilirsiniz.

Bağlanti anında asagidaki gibi bir pencere cikacaktir.Yes diyerek devam ediniz.

Sonrasinda sunucumuza uzak masaüstü ile bağlanti sagliyoruz.
Asagida son hali görebilirsiniz.Icewm asagidaki gibi temalara sahiptir ve menü görünüsü asagidaki gibidir.

Bu noktaya geldikten sonra masaüstü ile işlerinizi yaptiktan sonra uzak masaüstünü kapatmak istediniz.

Uzak masaüstünü kapatma tuşuna bastiginizda karsiniza asagidaki pencere gelecektir.

Disconnect : Baglantiyi keser ve daha sonra yeniden baglanti yapabilirsiniz.Baglantinin kopmasi sonrasinda calisan programlariniz kapanmadan calismaya devam eder ve sisteminizde herhangi bir durma olmadan daha sonra yeniden baglanip calismaniza devam edebilirsiniz.

Terminate : Baglantinizi keser ve oturumunuzu kapatirsiniz.Tüm calisan programlarinizda kapanir.

Cancel : Kapatma isteğinizi iptal eder ve sisteme geri dönersiniz.

Biz bu yazi geldiğinizde Disconnect diyecegiz ve yeniden baglanti yapana kadar sistemimiz calismasina

devam edecek.Yeniden baglanti yapmak istediğimizde ise karsimiza asagidaki pencere gelecektir.

Bu pencerede ise Resume dedigimizde oturumumuza devam ediyoruz ve sisteme yeniden baglaniyoruz.

Display numarasi 1003 yerine 1001 den baslayan herhangi bir sayida olabilir onemli degil.

Terminate ise onceki pencerede olduğu gibi oturumu kapatir.

"Önceki kayıtlar" linki ile diğer sayfaya gecebilirsiniz..